Teren klasztoru należący do Franciszkanów zajmuje duży czworobok położony pomiędzy ulicami miasta Chęciny. W jego części południowo-wschodniej znajduje się kościół i przylegający do niego czworobok zabudowań klasztornych, od północy i zachodu teren ograniczają budynki administracyjne i gospodarcze. Brama wjazdowa usytuowana została od strony zachodniej, od strony południowej i wschodniej teren odgradza wysoki mur.
Widok na klasztor franciszkański w Chęcinach. Obrazek autorstwa prof. Jana Olszewskiego
W okresie Królestwa Kongresowego wszystkie zabudowania klasztorne przeszły na skarb państwa z przeznaczeniem na więzienie. Za wstawiennictwem Stanisława Staszica, dyrektora generalnego Wydziału Przemysłu i Kunsztów Komisji Spraw Wewnętrznych założono w Chęcinach w budynku dawnego kościoła Świętego Ducha, Zakład Obróbki Marmurów. Wkrótce zakład przeniesiony został na teren wiezienia. Przedsiębiorstwo to niebawem upadło, ale więzienie w tym miejscu przetrwało aż do 1928 roku, kiedy zostało zlikwidowane. W zabudowaniach umieszczono sąd grodzki i szkołę elementarną, łaźnię miejską, teatr, magazyny. W prezbiterium kościoła urządzono wówczas salę zebrań, a dawnym refektarzu na parterze zachodniego skrzydła klasztoru salę klubową, a budynki administracyjno-gospodacze przeznaczono na mieszkania.
Kościół klasztorny pw. NMP w Chęcinach oraz dawny Dom Gwardiana. Fot. D. Kalina
Po drugiej wojnie światowej wszystkie budynki były restaurowane w latach 1946-1948, potem mieściła się tu szkoła kamieniarska, zakłady mięsne, Spółdzielnia Pracy „Twórczość" i łaźnia miejska. W latach 60. XX w. po remoncie i adaptacji budynków umieszczono tu Hotel Łysogóry.
Widok na ołtarz główny (po remoncie), oraz oryginalny krucyfiks pochodzący z pierwotnego wyposarzenia klasztoru. Fot. D. Kalina
W 1991 roku hotel zamknięto, a zabudowania przekazane zostały na powrót zakonowi franciszkanów. W odzyskanym klasztorze umieszczono Centrum Apostolstwa Franciszkańskiego, w którym początkowo realizowano zamierzenia Prowincjała: Franciszkański Zakon Świeckich, Powołań i Ruchu Światło-Życie. Od 2004 roku mieści się tu Franciszkańskie Centrum Profilaktyki Uzależnień "San Damiano".
Dom Gwardiana i wschodnie skrzydło klasztorne z kaplicą św. Leonarda, patrona więźniów. Fot. D. Kalina
Na terenie klasztoru, w dawnych budynkach gospodarczych, bramie i w domu gwardiana, znalazły się pokoje mieszkalne dla 14 osób, toalety, pralnia, sala terapeutyczna, salka telewizyjna, kawiarenka, siłownia, kawiarenka internetowa, kuchnia wraz z profesjonalnym zapleczem. Przebywający tu mogą korzystać z kaplicy św. Leonarda i kościoła klasztornego. Leczenie metodą społeczności terapeutycznej obejmuje: terapię indywidualną i grupową, zajęcia edukacyjne, warsztaty dotyczące rozwoju osobistego, rozwój duchowy, spotkania dla rodzin pacjentów. Chorzy sami gotują, sami sprzątają, robią zakupy. W wolnych chwilach organizowane są wyjazdy na basen kryty. Kilka razy w roku organizowane są wspólne obozy terapeutyczne, rekolekcje.
Pokoje udostępnione dla pensjonariuszy w Domu Gwardiana. Na dolnym zdjęciu oryginalna belka z datą wzniesienia budynku. Fot. D. Kalina
Dla osób, które sprostały wymogom pobytu i zrealizowały program terapeutyczny, na terenie klasztoru działa Hostel dla Uzależnionych od Substancji Psychoaktywnych „RIVOTORTO". Dostępne są pokoje mieszkalne 2-4 osobowe, toalety, aneks kuchenny oraz salka terapeutyczna.
W profilaktyce przeciwdziałania złu tego świata, prowadzona jest na terenie klasztoru Świetlica Socjoterapeutyczna dla dzieci "Piccoli Cuori" ("Małe Serca").
Podopieczni i wolonatriusze prowadzący świetlicę "Piccoli Cuori" podczas zajęć. Fot. D. Kalina
Franciszkanie z klasztoru w Chęcinach należą do krakowskiej Prowincji św. Antoniego z Padwy i błogosławionego Jakuba Strzemię. Zasłynęli, nie tylko w Chęcinach, z niekonwencjonalnych projektów ewangelizacyjnych, terapeutycznych i edukacyjnych. Bracia, oprócz prowadzenia Ośrodka Leczenia Uzależnień od Środków Psychoaktywnych "San Damiano", wspóracują z rodzinnymi poradniami profilaktyki i terapii uzależnień, z oddziałem terapii uzależnień szpitala dla nerwowo i psychicznie chorych w Morawicy, z oddziałem terapeutycznym aresztu śledczego w Kielcach. Są także duszpasterzami i terapeutami na oddziale dla uzależnionych w kieleckim areszcie. Przy ich klasztorze spotyka się grupa anonimowych alkoholików.
Św. Franciszek i Św. Klara. Obrazek pochodzi z Wikipedii
W murach klasztoru, ufundowanego przez wielkiego króla Kaziemirza, wielkokrotnie niszczonego i wielokrotnie odbudowywanego, tętni życie. Na krużgankach słychać głosy dzieci, w kościele słychać ciszę, w której, niczym w dymie kadziedeł, posyłane są modlitwy - o uleczenie dusz wszystkich, którzy tu przybędą. W ciszy tej przypominają się słowa modlitwy świętego Franciszka:
"O, Panie, spraw, abym nie tyle szukał pociechy, co pocieszał;
Nie tyle szukał zrozumienia, co rozumiał;
nie tyle szukał miłości, co kochał.
Ponieważ dając siebie, otrzymujemy;
zapominając o sobie, odnajdujemy siebie;
a przebaczając, zyskujemy przebaczenie".
Oto adres strony dedykowanej wszystkim tym, którzy zgubili swoją drogę: http://www.terapia.franciszkanie.pl
Autor tekstu: D. Kalina
