Kielce

W samym śródmieściu Kielc, w jego punkcie najwyższym, to jest na tzw. Wzgórzu Zamkowym, znajduje się wielowiekowa świątynia, której historia i artystyczny kunszt w pełni zasługują na uwagę każdego odwiedzającego stolicę województwa świętokrzyskiego. Początki tej świątyni tkwią gdzieś we wczesnym średniowieczu, w kolejnych stuleciach pierwotna bryła jak i wyposażenie wnętrza uległy zasadniczym przemianom. W ich efekcie powstał prawdziwy klejnot w koronie Kielc - bazylika katedralna pod pierwotnym Maryjnym wezwaniem. Ostatnio gruntownie odnowiona - świątynia ta całym swym bogactwem zaprasza do odwiedzin...

Kielce są jedynym w Polsce miastem, na którego  terenie znajduje się aż pięć rezerwatów przyrody. Są to: Biesak-Białogon, Kadzielnia, Karczówka, Ślichowice i Wietrznia. Bez wątpienia nadają one specyficzny charakter naszemu miastu - stolicy Gór Świętokrzyskich. Wszystkie one prezentują walory przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe. Wszystkie są pozostałością przemysłowej działalności człowieka na terenie Kielc - jako pozostawione przyrodzie dawne wyrobiska. Jest to istny raj dla miłośników geologii położony w samym sercu stolicy województwa. Zapraszamy...

Klasztor i kościół pobernardyński na Karczówce jest po dzień dzisiejszy łatwo rozpoznawalną ikoną miasta Kielce, jest pierwszą dominantą widokową dla przybywających do Kielc od strony południowej i zachodniej, jak również dla Kielczan - z bliższej i dalszej okolicy. Zalesione wzniesienie jest oddalone od historycznego centrum miasta Kielce na tyle, że zawsze stanowiło cel wędrówek – spacerów i pielgrzymek. Miejsce to objęte jest obecnie ochroną prawną jako rezerwat przyrody Karczówka utworzony po raz pierwszy przez dyrekcję Lasów Państwowych w 1933 r., już wówczas pozostający w granicach miasta.

Saturatory, wodotrysk, konne dorożki, przekupki i zapamiętany przez większość kielczan poniemiecki zbiornik przeciwpożarowy, zaadaptowany na fontannę, to już zapisana karta w dziejach miejskiego Rynku. Dzisiaj mamy możliwość podziwiania tej części miasta z odcieniem dawnego charakteru, brukowanym placem i otaczającymi go malowniczymi kamienicami.

Charakterystyczna sylweta kościoła św. Wojciecha, uznawanego za najstarszą siedzibę parafii w Kielcach, widoczna jest z punktów widokowych miasta. Niedawne badania archeologiczne prowadzone na terenie przykościelnym potwierdziły częściowo dane pochodzące ze starych dokumentów - wokół kościoła znajdował się cmentarz przykościelny, użytkowany intensywnie w XVIII w., sięgający poza dzisiejsze ogrodzenie kościelne. W miejsce drewnianego, murowany budynek kościoła wzniósł wybitny Iłżanin, ks. Józef Rogalli, kanonik krakowski, kustosz kielecki. Z kolei w XIX w. zapomniany i zaniedbany Dom Boży podniósł z odnowił i rozbudował inny wybitny kapłan kielecki, ks. Józef Ćwikliński rodem z Kosowa, kanonik kielecki, któremu Kielce zawdzięczają zachowane kaplice w Domaszowicach, Dyminach, Mójczy, Zagórzu...

Główna, reprezentacyjna ulica śródmieścia Kielc ukształtowała się dopiero w drugiej dekadzie XIX wieku - nie należy zatem do najstarszych ulic starówki. "Dawniej" główny trakt przez miasto prowadził ulicami Zagórską - Źródłową - Bodzentyńską do Rynku - a stąd ulicą Piotrkowską wychodziła droga do Warszawy. Kielecka "Sienkiewka" (bo tak popularnie Kielczanie ją nazywają) to ulica wytyczona na granicy dwóch terenów urbanistycznych: należących do kurii biskupiej (czyli tzw. Wzgórze Zamkowe) oraz miasta lokowanego na prawie magdeburskim. Obecnie łączy dwa bieguny śródmieścia - Plac Niepodległości z terenem, przy którym wznosi się monumentalna bryła Kieleckiego Centrum Kultury. Niezaprzeczalnie stanowi "wizytówkę" Kielc - główną oś urbanistyczną miasta - niedawno gruntownie odnowioną i spektakularnie oświetloną. Z pewnością znajdujące się tu zabytkowe budowle swoją architekturą zachęcają do obejrzenia nie tylko turystę - ale i rodowitego mieszkańca Kielc.

  Olbrzymi, modernistyczny gmach Wojewódzkiego Domu Kultury im. J. Piłsudskiego znajduje się na południe od Wzgórza Zamkowego, przy tzw. Krakowskiej Rogatce. Powstał w latach 30. XX wieku jako wyraz hołdu zło­żonego Józefowi Piłsudskiemu, twórcy legionów, a nie wszyscy wiedzą: honorowemu obywatelowi Kielc. Zakładano, że podobne „domy" powstaną również w innych miastach wojewódzkich - jednakże przed wybuchem wojny udało się zrealizować tylko jeden - właśnie w mieście ulubionym przez marszałka Józefa Piłsudskiego, czyli w Kielcach. Do tradycji kieleckiego życia kulturalnego wpisał się on jako „Dom Piłsudskiego", lub (obecnie częściej): „WuDeK". Inicjatorem jego powstania, jeszcze w latach 20. XX wieku, był Komitet Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, mocno związany ze stacjonującym w Kielcach 4. Pułkiem Legionów (nota bene z tej właśnie jednostki wojskowej pochodzili wszyscy żołnierze walczący 1.09.1939 r. na Westerplatte!). Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków i stanowi niezaprzeczalnie charakterystyczną ikonę miasta. Niebawem jego otoczenie będzie poddane gruntownej przebudowie - dzięki czemu południowa część zabytkowego śródmieścia Kielc zabłyśnie starym blaskiem...

Jedna z najważniejszych ikon Kielc - zespół zamkowy biskupów krakowskich - dotąd jeszcze stanowi punkt, wokół którego rozlokowane pozostają pozostałe elementy urbanistyki Kielc - lokacyjne miasto oraz tereny dawnych folwarków funkcjonujących niegdyś w jego otoczeniu. Zamek zwany jest dziś najczęściej pałacem, choć pałac to tylko jeden z jego eklementów - jest on bowiem przykładem siedziby rezydencjonalno-obronnej typu palazzo in fortezza. - Przykładem do czasów nam współczesnych znakomicie zachowanym...