Skarżysko-Kamienna - Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej - Sanktuaria - Wrota Świętokrzyskie

Miasto Skarżysko-Kamienna położone jest w północnej części województwa świętokrzyskiego. W XIII wieku istniały w granicach obecnego miasta osady Bzin i Skarżysko, których funkcjonowanie potwierdzone jest już w 1260 roku. W 1923 r. utworzono miasto Kamienna z obszaru kilku okolicznych osad przemysłowych. Z kolei w roku 1928 miasto to połączono ze Skarżyskiem Książęcym i nadano mu obecną, dwuczłonową nazwę. Miasto stale nabierało na znaczeniu i w 1954 roku otrzymało status powiatu grodzkiego. Wzrastająca liczba ludności zamieszkałej w okolicy wymagała funkcjonowania prężnej parafii. Pierwszy kościół parafialny powstał na terenie Skarżyska Kościelnego w latach 1637-1643. Został on konsekrowany w roku 1643, a następnie rozbudowany w 1775 r. Z tej wlaśnie parafii wydzielone zostały w następnych stuleciach wszystkie istniejące parafie na terenie miasta i w jego okolicy, w tym erygowana w 1986 r. parafia Matki Boskiej Ostrobramskiej z Sanktuarium z kopią cudownego obrazu z Wilna.

Kościół Matki Boskiej Ostrobramskiej w Skarżysku-Kamiennej. Widoczna po prawej Kaplica Ostrobramska. Fot. archiwum

Kult wileńskiego obrazu ściśle wiąże się z tzw. Ostrą Bramą, w której wnętrzu został umieszczony. Sama kaplica została wybudowana od strony miasta w tej dawnej bramie miejskiej, wzniesionej w latach 1503-1514 na Starym Mieście, jako element systemu obronnego Wilna. W jej wnętrzu umieszczony został w XVII w., początkowo w niszy w murze, obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej zwany też Królowej Korony Polskiej lub Matki Boskiej Miłosierdzia. Pochodzi on z początku XVII wieku. Nie znamy jego autorstwa, niektórzy badacze przypisują je artyście krakowskiemu o imieniu Łukasz, który namalował podobny obraz w 1624 r. dla kościoła Bożego Ciała na Kazimierzu w Krakowie.

Ostra Brama z Kaplicą Matki Bożej w Wilnie. Obrazek pochodzi z "Tygodnika Ilustrowanego" R. 1864

Tuż obok Ostrej Bramy około 1622 roku, za zgodą władz miasta Wilno, jak i biskupa wileńskiego osiedlił się zakon karmelitów bosych. Bracia zakonni już około 1626 r. wybudowali nieopodal własny dom zakonny i zrozumiałe jest, że objęli opieką cieszący się u mieszczan wielką czcią wizerunek NMP, który umieszczony został w przyklasztornym kościele pw. św. Teresy od Jezusa. Odtąd doznawał jeszcze większej czci od wiernych, a kult nabrał wielkiej mocy podczas najazdu wojsk moskiewskich na Wilno w 1655 roku.

Wnętrze Kaplicy w Ostrej Bramie. Obrazek pochodzi z "Tygodnika Ilustrowanego" R. 1864

Po odbudowie zniszczeń wojennych na Ostrej Bramie wybudowano kaplicę, gdzie 12 IV 1671 r. pod przewodnictwem Aleksandra Sapiehy, biskupa wileńskiego, wśród rzesz wiernych cudowny obraz wnieśli na własnych ramionach kanclerz, marszałek i senatorowie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Od tego czasu obraz cieszył się wielką czcią wiernych. Z czasem powstało Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej. Gdy 27 maja 1715 r. Wilno spłonęło, w pożarze zniszczeniu uległo także sanktuarium. Bracia zakonni zdołali uratować cudowny obraz.

Pielgrzymka przy Ostrej Bramie. Lata 30. XX w. Stara pocztówka

Cudowny obraz Matki Bożej Ostrobramskiej. Zob. stronę:

http://www.ostrobramska.pl/serwis/index.php?id=36

W 1989 r., w Skarżysku-Kamiennej ksiądz kardynał Henryk Gulbinowicz dokonał poświęcenia świeżo zbudowanej kaplicy przy kościele parafialnym, w której umieszczony został obraz Matki Bożej Ostrobramskiej. Otoczony czcią wizerunek Matki Bożej Ostrobramskiej jest kopią wileńskiego obrazu, namalowała go Izabela Borowska. Sprawił go do utworzonego sanktuarium ksiądz biskup ordynariusz diecezji radomskiej, Edward Materski. Zapewne już wówczas powstał zamysł, aby wzorem wileńskiego przykładu, Świętokrzyskie Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej połączyć z zakonem wywodzącym się z XVII wiecznego korzenia zakonu karmelitów bosych.

Obok światyni znajduje się Dom Miłosierdzia. Fot. archiwum

W 1992 r. sprowadzono do sanktuarium relikwie świętego Rafała Kalinowskiego - zakonnika, którego życie związane było z Ostrą Bramą w Wilnie. Drugim istotnym celem jej istnienia jest szerzenie kultu Matki Bożej Miłosierdzia, która od 1995 roku jest patronką Skarżyska-Kamiennej. Konsekracji kościoła pod wezwaniem Matki Boskiej Ostrobramskiej dokonał w 1993 roku kard. Józef Glemp.

Osobom, które stworzyły Sanktuarium Ostrej Bramy w Skarżysku-Kamiennej zależało na kontynuowaniu tradycji, jakie miały miejsce w Wilnie. Dlatego też na wzór Bractwa Opieki Najświętszej Mani Panny w Wilnie, proboszcz założył przy Sanktuarium Ostrobramskim Bractwo Matki Bożej Miłosierdzia. Celem Stowarzyszenie jest modlitwa, wspieranie potrzebujących modlitwą i pomoca materialną.

We wzniesionym Domu Pielgrzyma zamieszkały sprowadzone siostry Karmelitanki od Dzieciątka Jzeus, które liturgicznie zostały wprowadzone do parafii 15 sierpnia 1992 roku. Najważniejsze uroczystości religijne odbywają się w listopadzie podczas świąt Matki Bożej Ostrobramskiej i Dni Opieki Matki Miłosierdzia. O życiu parafii i związanych z nią instytucji zobacz: http://www.ostrobramska.pl

Skarżyskie sanktuarium maryjne w swoich założeniach nawiązuje do swego pierwowzoru znajdujacego się w Wilnie. Wiąże modlitwą wszystkich miłujących Ojczyznę, otacza opieką biednych, potrzebujących, a przede wszystkim dzieci. Tęsknotę za wileńskim idełem potwierdza obecność Karmelitanek od Dzieciątka Jezus, których zgromadzenie wyrosło z klasztoru Kamerlitów Bosych, twórców Ostrobramskiego Sanktuarium, co miało miejsce w dwudziestoleciu międzywojennym (o karmelitach bosych zobacz: http://www.karmel.pl ).

Dariusz Kalina